سفیه در لغت به معنای نادان، احمق، ابله (فرهنگ معین)، نیز کم عقل (لغت‌نامه دهخدا) و همچنین سبک عقل شدن, نادانى و بى خردى کردن(فرهنگ عمید) است.

در اصلاح حقوقی، به افرادی را که قادر به اداره اموال خویش نیستند و به عبارت دیگر صلاح خویش را تشخیص نمی دهند و دست به معاملات غیر عاقلانه می زنند «سفیه» گفته می‌شود. بطور مختصر سفیه یا غیر رشید کسی است که تصرفات او در اموال و حقوق مالی خود عقلایی نباشد. (دانشنامه تخصصی حقوقی ذیل واژه سفیه)

 علامه نراقی در عوائد الایام در تعریف سفاهت آورده است؛ «و أمّا السفاهة: فهى عبارة عن خفّة العقل و نقصانه, و عدم کماله بالنسبة إلى عامة أهل المعاش و المحاورات, أى بالنسبة إلى العقل المحتاج إلیه فى طریقة المعاش و المعاملات, و المصاحبة مع أهل المحاورات أو العادات, کما یشهد به العرف. و صرّح به اللغویون و المفسرون.) (عوائد الایام/514)

سفاهت عبارت است از سبکى عقل و نقصان آن و عدم کمال آن نسبت به عموم مردم در مسائل اقتصادى و اجتماعى. یعنى عقل سفیه در امور اقتصادى و مسائل مربوط به معاملات و معاش و برخورد با دیگران دچار کاستى و نقصان است. چنانکه عرف این معنى را تأیید نموده و لغویون و مفسران نیز به این مسأله به روشنى اشاره کرده اند.

 سپس در ادامه می‌افزاید: «ثم لهذا النقص ایضاً مراتب غیر محصورة و أنواع متکثرة: فمن ضعفاء العقول من یضحک کثیراً فى غیر موقعه, ومنهم من یتکلّم بکلمات مستهجنة و ...»( عوائد الایام/ 522)

 نابخردى و کم عقلى, مرتبه هاى نامحدود و گونه هاى بسیار دارد. گروهى از سفیهان, در جایى که نباید بخندند, مى خندند. گروهى دیگر, کلمات و سخنان زشتى به کار مى برند و ...

سفاهت از کلماتی است که بار فقهی و حقوقی (قانون مدنی کتاب دهم) دارد از این رو سفیه احکام زیادی در بیشتر ابواب مالی فقه دارد، لکن صرف نظر از معانی دقیق حقوقی و فقهی این کلمات، می‌توان آنها را در هر عرصه‌ای متناسب با معنای اصلی بکار برد مثل سفاهت سیاسی،‌ اجتماعی، فرهنگی و نظامی و ... به این معنا که به شخصی که صلاح خویش و مملکتش را نداند و دست به رفتار و گفتار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نظامی و ... غیرعاقلانه بزند به ترتیب سفیه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و نظامی و... گفته شود با این برداشت، سفاهت معنای عامی خواهد داشت که بازگشتش به عدم رعایت مصلحت و انجام کارهای غیرعقلایی از سوی سفیه خواهد بود، البته ممکن است برخی بر این معنا خرده گیرند و سفاهت در این ترکیبات را بر معنای لغوی آن حمل کنند؛ اما به هر حال نتیجه بحث یکسان خواهد بود.

انتخابات دهم ریاست جمهوری و حوادث پس از آن ضرورت اندیشه و نگاه حقوقی بر ترکیب «سفاهت سیاسی» و «سفیه سیاسی» و وضع قوانین و احکام شفاف برای کسانی که مبتلا به این عارضه هستند را بیش از بیش نمایان کرد، هرچند که در ماده هفده قانون مجازات اسلامی ذیل عنوان مجازات‌های بازدارنده از مجازاتی به نام محرومیت از حقوق اجتماعی نام برده لکن در ماده 62 مکرر و تبصره یک آن این مساله را محدود به محکومیت‌های خاص و دایره محرومیت اجتماعی را نیز تنگ کرده است.

 مطالعه اصول قانون اساسی، بحث سفاهت در فقه و حقوق، بحث‌های حقوقی راجع به امنیت ملی و نیز با در نظر مصالح عالی نظام اسلامی و حیثیت عمومی که نتیجه سالها فداکاری و شهادت صدها هزار زن و مرد این کشور و حاصل تلاش سی ساله مسؤولان نظام است امکان بررسی حقوقی و قانونگذاری در این عرصه را مهیا می‌کند و نیز نشان می‌دهد که روح قانون و شرع و رفتار بسیاری از ائمه(ع) و بزرگان نیز در این مسیر بر همین مبنا بوده است. نمونه این مساله را می‌توان در نامه حضرت زین‌العابدین(ع) به محمدبن مسلم زهری دید که یک بیانیه سیاسی اخلاقی تمام عیار است و در آن امام(ع) خطاب به زهری می‌فرماید: «آری، آنها تو را پلی قرار دادند تا با عبور از آن به بلا و شرور خود برسند، تو نردبانی بودی که برای رسیدن به گمراهی‌های آنها مورد سوء استفاده قرار گرفتی. تو دانسته یا ندانسته نقش یک تبلیغات‌چی را برای آنها بازی می کنی که مردم را به گمراهی می خوانی و در همان راه آنان حرکت می کنی» و در جای دیگر می‌افزاید: «(حال اگر به دنبال نجات هستی) باید از تمام موقعیت و امکانات ناروای خویش روی برگردانی تا بتوانی به «صالحین» ملحق گردی، همان کسانی که با جامه زاهدانه خویش بدرود حیات گفتند و به قبر وارد رفتند، در حالی که از شدت زهد و دوری از تن‌پروری و زیاده روی، پشتشان به شکمشان چسبیده بود. آری بین آنان و خدایشان هیچ حجاب و پرده ای وجود نداشت. دنیا آنها را نفریفت و در دنیا به فتنه گری مشغول نبودند.»(بحارالانوار، ج 75، ص 131) و همچنین در این باره می‌توان به نامه مورخ 6 / 1 / 68 حضرت امام خمینی (ره) اشاره کرد. (صحیفه نور/ جلد 21 - صفحه 330)

 رفتار سفیهانه برخی از سیاسیون کشور (سیاستمدار نماها) در جریان انتخابات و حوادث پس از آن به مثابه کودکی بود که بین شکلات و پدر، لذت شیرینی زودگذر کام را می‌پسندد و شکلات را برمی‌گزیند، اصل، ریشه، منشاء حیات و رشد و بالندگی  خود را برای به دست آوردن اندکی لذت و نفع به فراموشی می‌سپارد و به بهترین پناهگاهش پشت می‌کند، غافل از این که اگر از این درگاه رانده یا انکار شود موجودیت و هویتش به خطر می‌افتد.

 حجم سفه برخی فعالان سیاست‌زده در این عرصه به حدی رسید که در داخل مضحکه عام و خاص شدند و افراطی‌گری آنان در دروغ پردازی و ادعاهای واهی و بی اساس بدون هیچ دلیل عوام پسندی (چه رسد به دلیل محکمه پسند) به حدی رسید که برای اثبات سفاهت سیاسی آنان نیاز به هیچ تلاش طاقت‌فرسا و نوشتن متن حقوقی پیچیده‌ای نیست که عملکرد وگفتار چندین ماه گذشته آنان بهترین دلیل بر این امر است. لکن این مساله در داخل کشور  و برای کسانی که هر روز در خیابان‌ها راه می‌روند، با مردم زندگی می‌کنند و اوضاع و احوال را مستقیما می بینند قابل درک است، ولی برای بیگانگان و بیگانه پرستان خارج از کشور که در فضای سیاسی ایران تنفس نمی‌کنند و تنها از طریق سایت‌های اینترنتی و وبلاگ‌ها از اوضاع کشور خبردار می‌شوند وضع متفاوت است، زیرا اینان یا بر اساس فعالیت‌های مغرضانه و یا به دلیل در دسترس نبودن منابع خبری پاک، برداشت‌های نادرست خود را از فعالیت‌ها و گفتارها و بیانیه‌های فرد یا گروهی مبتلا به سفاهت سیاسی در آن سوی مرزها تبلیغ می‌کنند و آبرو، حیثیت و دسترنج سی ساله نظام اسلامی را در جهان خدشه دار می‌کنند و به قول برخی اپوزوسیون‌های خارج نشین با کارهای نابخردانه خود «کمر نظام را می‌شکنند»، البته در این میان رسانه‌های مواجب بگیری چون بی بی سی، صدای آمریکا و فرنس 24 بیش از دیگران با هول زدگی حاصل از ذوق و هیجان به تبلیغات منفی، ناشیانه و ارایه تحلیل‌های ناصواب علیه نظام و دستگاه‌های امنیتی و قضایی کشور پرداختند.

به هرحال همانطور که شریعت اسلامی برای جلوگیری از ضرر مالی اشخاص برخی را با عنوان محجورین مشخص کرده که از جمله آنان سفیهان هستند و آنان را از تصرفات مالی خود محروم کرده و منظور قانونگذار در این امر در وهله اول رعایت سود و زیان خود افراد محجور بوده است، جا دارد قانونگذار ایران نیز با الهام از این درایت شارع، کسانی را که از سفاهت سیاسی رنج می‌برند با هدف حفظ شخصیت خودشان و نیز حفظ مصالح نظام اسلامی از انجام فعالیت‌های سیاسی محروم کند تا بیش از این اقتدار نظام دستخوش رفتارهای بیمارگونه این افراد نشود.